تدوین الگوی محله‌محوری در مدیریت شهری، با توجه به ویژگی‌های شهر مشهد

لزوم رویارویی با چالش‌های جدید شهرنشینی، موجب دگرگونی اساسی در دیدگاه‌های مدیریت شهری شده است. در این زمینه می‌توان رویکردی فراگیر را شناسایی کرد که با تأکید بیش از پیش بر سطوح پایین و ابعاد ملموس زندگی شهری، به دنبال روش‌هایی است که اداره فرایند توسعه را به محله‌ها واگذار کند. با مطالعه مبانی نظری این رویکرد، به نظر می‌رسد که مفهوم اجتماع محلی و دیدگاه‌های مشارکتی، دارایی‌مبنا و سرمایه اجتماعی در تبیین و تحقق آن نقش اساسی دارند. بررسی یافته‌ها در دو محله منتخب از شهر مشهد گویای اهمیت دو عامل عمده اجتماع محلی و مدیریت شهری در تحقق رویکرد محله‌محور است که در این میان مدیریت شهری به‌عنوان آغازگر فرایند، نقش اصلی را دارد. بر این اساس، تقویت سامانه ارتباطی و اطلاع‌رسانی، آموزشی شیوه‌های مشارکت و برگزاری گردهمایی‌های محله‌ای به‌وسیله مدیریت شهری و همچنین ایجاد شورا و نهاد مدیریت شهری در مقیاس محله و حرکت به سوی برنامه‌ریزی محله‌ای را می‌توان مهم‌ترین گام‌ها برای تحقق محله‌محوری در مشهد دانست. گرچه مطالعه امکان‌سنجی نشان از تحقق‌پذیری دشوار این رویکرد در مشهد دارد،‌ اما از آنجا که بسیاری از معیارهای تعیین‌کننده آن در حوزه تصمیم‌ها و اقدامات مدیریت شهری قرار می‌گیرند، می‌توان انتظار داشت که با درک عمیق مدیریت شهری از محله‌محوری و عزم اراده جدی برای دستیابی به آن،‌ زمینه تحقق این رویکرد فراهم شود.